Antonio Mateoren biografia
Antonio Mateo Real Luancon (Asturias) jaio zen 1927ko abenduaren 31n. Hala ere, bere familia ez zen bertakoa. Aita, Guadalajarakoa, Luancora joan zen, Burgosen jaiotako emaztearekin batera, telegrafista plaza betetzera. Han jaio ziren Antonio eta bere anaiak. Gurasoek Asturiasko herri txiki hau aukeratu izanaren arrazoia itsasoarekiko miresmina izan zen, itsasorako, Antonio Mateok oinordetzan jaso zuen eta bere lanean hainbatetan islatu zuen miresmena. Francisco Javier Zubiaur Carreñok, arte historialariak, bere biografiari buruzko ikerketak egin zituen, eta horren laburpena hemen egiten da 1 .
Luancon eman zuen haurtzaroa, 1936an gerra zibila piztu zen arte, zortzi urte zituela, alderdi errepublikanokoa zelarik, Frantziara alde egin behar izan zuen amarekin eta anaiekin, eta ondoren aitarekin elkartu zen Alacanten. . Gerra amaitzean, familia Madrilera joan zen bizitzera, aitak senideak zituen bertan. Bertan igaroko ditu bere nerabezaroa eta bere prestakuntza akademiko eta artistikoaren aldia . Bere bizitzako oinarrizko aldi honek eragin handia izan zuen beregan. Madrilen bertan trebatu zen artistikoki. Arte eta Lanbide Artistikoen Eskolan ikasten du ikasi zuen (Lehen Saila, La Palma kalea). Alejandro González Sainzen doktore-tesian 1942 eta 1943 urteetan berak egindako hainbat lamina biltzen dira. Horietako bat Madrilgo Retiro Jauregian 1945ean Arte eta Lanbide Artistikoen eskoletako ikasleek egindako lanen Erakusketa Nacionalean erakutsi zen2. Eskola horretan maisu handiak izateko aukera izan zuen, hala nola:
- Enrique Bráñez de Hoyos paisaian eta konposizioan
- Carlos Sáenz de Tejada, marrazketan
- Antonio Solís Ávila, marrazki bizidunetan
- José Nogué Mass, dekorazio-konposizioan
- José Ramón Zaragoza, igeltsuzko estatuen marrazketan
Garai horretan Natur Zientzien Museoan edo Pradoko Museoan jardun ahal izan zuen, bertan erakutsitako koadroen bertsioak zuzenean margotzeko baimena baitzuen. Madrilgo Arte Ederren Zirkuluan ere ikasi zuen figura biluzia. Aldi berean, hainbat aldizkaritan parte hartu zuen ilustratzaile gisa, eta Arte eta Lanbideetako beka bat lortu zuen paisaia eta aire zabaleko mugimenduko irudia aztertzeko.. Es en este terreno de la pintura al aire libre en la Naturan, aire zabaleko pinturaren eremu horretan garatuko du bere obra nagusia, paisaiakoa, naturaletik zuzenean margotua, zuzenean mihisean edo zirriborroak hartuz, gero bukatu edo estudioko koadroan islatzeko.
Luancon eman zuen haurtzaroa, 1936an gerra zibila piztu zen arte, zortzi urte zituela, alderdi errepublikanokoa zelarik, Frantziara alde egin behar izan zuen amarekin eta anaiekin, eta ondoren aitarekin elkartu zen Alacanten. . Gerra amaitzean, familia Madrilera joan zen bizitzera, aitak senideak zituen bertan. Bertan igaroko ditu bere nerabezaroa eta bere prestakuntza akademiko eta artistikoaren aldia . Bere bizitzako oinarrizko aldi honek eragin handia izan zuen beregan. Madrilen bertan trebatu zen artistikoki. Arte eta Lanbide Artistikoen Eskolan ikasten du ikasi zuen (Lehen Saila, La Palma kalea). Alejandro González Sainzen doktore-tesian 1942 eta 1943 urteetan berak egindako hainbat lamina biltzen dira. Horietako bat Madrilgo Retiro Jauregian 1945ean Arte eta Lanbide Artistikoen3 eskoletako ikasleek egindako lanen Erakusketa Nacionalean erakutsi zen.
Eskola horretan maisu handiak izateko aukera izan zuen, hala nola:
- Enrique Bráñez de Hoyos paisaian eta konposizioan
- Carlos Sáenz de Tejada, marrazketan
- Antonio Solís Ávila, marrazki bizidunetan
- José Nogué Mass, dekorazio-konposizioan
- José Ramón Zaragoza, igeltsuzko estatuen marrazketan
Garai horretan Natur Zientzien Museoan edo Pradoko Museoan jardun ahal izan zuen, bertan erakutsitako koadroen bertsioak zuzenean margotzeko baimena baitzuen. Madrilgo Arte Ederren Zirkuluan ere ikasi zuen figura biluzia. Aldi berean, hainbat aldizkaritan parte hartu zuen ilustratzaile gisa, eta Arte eta Lanbideetako beka bat lortu zuen paisaia eta aire zabaleko mugimenduko irudia aztertzeko.. Es en este terreno de la pintura al aire libre en la Naturan, aire zabaleko pinturaren eremu horretan garatuko du bere obra nagusia, paisaiakoa, naturaletik zuzenean margotua, zuzenean mihisean edo zirriborroak hartuz, gero bukatu edo estudioko koadroan islatzeko.
Antonio Mateo eta Porcelanas Bidasoa
Gero, portzelanarako margolari gisa trebatu zen Industria Artistiko Multzoan (Generalísimo Franco Fundazioa, gero Gremios Fundazioa), eta hark portzelana fabrika sortu zuen. ezarri zuen Madrilgo Fuentelarreyna inguruan, ikastun-eskola batekin. Fundazio honetan Antoniok Paul Molhó eta Albert Pietrirekin ikasi zuen, Porcelaine de Parisetik etorritako espezialista frantsesak3. 1948an, Luso Española de Porcelanas enpresa (ondoren, Porcelanas Bidasoa) harremanetan jarri
zen Madrilgo hainbat artistarekin, eta portzelanazko margolari gisa lan egitera etortzea eskaini zien. Antoniok “lan artistikorako”4 kontratua sinatu eta Irunera lekualdatu zen haietako batzuekin5. Dekorazio 1987an erretiroa hartu arte. Porcelanas Bidasoan, Manuel Benedito 6 margolari ospetsua izan zen zuzendari artistikoa. In 1958Ko elkarrizketa batean, Antoniok Benedito aipatzen du bere maisu gisa7 . Enpresak “Bidasoa. 50 urte portzelana egiten” argitalpenean azaltzen duenez, enpresaren bigarren garaia da: “klasizismoa”, non, giza talde berriarekin, kalitate handiko produktua, garatzen dituen, non ekoizpenaren zati handi bat eskuz margotuta zegoen eta modelo bakarrak ziren8. Antonio fabrikako eta Europako pintorerik onenetakotzat hartua izan zen9.
Ondoren, portzelanazko pintore gisa trebatu zen Industria Artistiko Elkartuetan (Fundación Generalísimo Francoko, ondoren Gremioen Fundazioa).Fundazio horrek portzelanazko fabrika bat ezarri zuen Madrilgo Fuentelarreyna inguruan, ikastun-eskola batekin. Fundazio honetan Antoniok Paul Molhó eta Albert Pietrirekin ikasi zuen, Porcelaine de Parisetik etorritako espezialista frantsesak4. 1948an, Luso Española de Porcelanas enpresa (ondoren, Porcelanas Bidasoa) harremanetan jarri
zen Madrilgo hainbat artistarekin, eta portzelanazko margolari gisa lan egitera etortzea eskaini zien. Antoniok “lan artistikorako”5 kontratua sinatu6 eta Irunera lekualdatu zen haietako batzuekin21. Dekorazio 1987an erretiroa hartu arte. Porcelanas Bidasoan, Manuel Benedito 7 margolari ospetsua izan zen zuzendari artistikoa. In 1958Ko elkarrizketa batean, Antoniok Benedito aipatzen du bere maisu gisa8. Enpresak “Bidasoa. 50 urte portzelana egiten” argitalpenean azaltzen duenez, enpresaren bigarren garaia da: “klasizismoa”, non, giza talde berriarekin, kalitate handiko produktua, garatzen dituen, non ekoizpenaren zati handi bat eskuz margotuta zegoen eta modelo bakarrak9 ziren. Antonio fabrikako eta Europako pintorerik onenetakotzat hartua izan zen10.
Antonio Mateo pitxer bat margotzen Porcelanas Bidasoarentzat.
Aldi berean, margolari ibilbidea garatu zuen oihal gaineko olio-lanekin, baita marrazketarekin ere. bai eta arkatzez eta akuarelaz egindako marrazkiekin ere. Bere lanetako asko natura indar handiz irudikatzen duten paisaiak edo itsasoak dira. Ez zegoen inongo eskola edo joera artistikori atxikita Bere lanetako batzuk, bai mihisean margotzea, bai portzelanazko dekorazio artistikoa, Gordailua , Gipuzkoako Ondare Bildumen Zentroan, aurrerago adieraziko denez, banakako erakusketa ugari egin zituen, bai Irunen, bai Irunen, Donostian, Bilbon, Gasteizen, Santanderren, Zaragozan edo Segovian, besteak beste. Era berean, hainbat talde-erakusketetan, azkena Irunen egin zen, 1999an, “Bidasoaldeko Margolariak – Pintores del Bidasoa ” izenpean 1 0 Hainbat sarirekin aitortua izan zen. Horien artean, Madrilen, 1963an, Espainiako Pintore eta Eskultore Elkarteak antolatutako Udazkeneko XXXIV. Salonean lortutakoa nabarmentzen da. Bertan paisaiaren hirugarren domina lortu zuen. Aipatzekoak dira, baita ere, Hondarribiko Kerizpeko leheneta bigarren sariak;l Pasaiako Udalaren Bigarren Mendeurreneko bigarren saria (1970); Zumarragako aire zabaleko pinturaren bigarren saria edo Lezoko Elias Salaverria Memorialeko lehen saria (1973),11) non baita ere aipamen berezia lortu zuen 1979an12.
Aldi berean, margolari gisa garatu zuen bere ibilbidea mihise gaineko olio-lanekin, bai eta arkatzez eta akuarelaz egindako marrazkiekin ere. Bere lanetako asko natura indar handiz irudikatzen duten paisaiak edo itsasoak dira. Ez zegoen inongo eskola edo joera artistikori atxikita Bere lanetako batzuk, bai mihisean margotzea, bai portzelanazko dekorazio artistikoa, Gordailua , Gipuzkoako Ondare Bildumen Zentroan, aurrerago adieraziko denez, banakako erakusketa ugari egin zituen, bai Irunen, bai Irunen, Donostian, Bilbon, Gasteizen, Santanderren, Zaragozan edo Segovian, besteak beste. Era berean, hainbat talde-erakusketetan, azkena Irunen egin zen, 1999an, “Bidasoaldeko Margolariak – Pintores del Bidasoa ” izenpean 11 Hainbat sarirekin aitortua izan zen. Horien artean, Madrilen, 1963an, Espainiako Pintore eta Eskultore Elkarteak antolatutako Udazkeneko XXXIV. Salonean lortutakoa nabarmentzen da. Bertan paisaiaren hirugarren domina lortu zuen. Aipatzekoak dira, baita ere, Hondarribiko Kerizpeko lehen eta bigarren sariak; Pasaiako Udalaren Bigarren Mendeurreneko bigarren saria (1970); Zumarragako aire zabaleko pinturaren bigarren saria edo Lezoko Elias Salaverria Memorialeko lehen saria (197312), non baita ere aipamen berezia lortu zuen 1979an13
Antonio Mateo Irunen
Irunen, bere adopzio hirian, urterekin ezkondu13 eta bi alaba izan zituen, hainbat alditan erakusketa egin zuen, eta eta bere lan askok eskualdeko txokoak biltzen dituzte, eta harenganako miresmena islatzen dute. Han egin zuen bere azken erakusketa, 1990ean. 1991n, osasun-konplikazioen ondorioz pintatzen utzi behar izan zuen eta prestatzen ari zen egitasmoa ezin izan zuen burutu. Bere familiaz gozatzera eta musikarekiko, irakurtzeko eta idazteko zaletasuna lantzera dedikatu zen, 2012ko abuztuaren 3an Irunen hil zen arte.
Bere ibilbidean erakusketa indibidual ugari egin zituen eta kolektibo eta bestelako ekitaldi artistiko askotan parte hartu zuen.
Irunen, bere adopzio hirian, 14 urterekin ezkondu eta bi alaba izan zituen, hainbat alditan erakusketa egin zuen, eta eta bere lan askok eskualdeko txokoak biltzen dituzte, eta harenganako miresmena islatzen dute. Han egin zuen bere azken erakusketa, 1990ean. 1991n, osasun-konplikazioen ondorioz pintatzen utzi behar izan zuen eta prestatzen ari zen egitasmoa ezin izan zuen burutu. Bere familiaz gozatzera eta musikarekiko, irakurtzeko eta idazteko zaletasuna lantzera dedikatu zen, 2012ko abuztuaren 3an Irunen hil zen arte.
Bere ibilbidean erakusketa indibidual ugari egin zituen eta kolektibo eta bestelako ekitaldi artistiko askotan parte hartu zuen.
1. Francisco Javier Zubiaur Carreño: “El pintor Antonio Mateo Real” https://www.zubiaurcarreno.com/el-pintor-antonio-mateo-real/ 2024ko otsaila 2024ko otsaila 2. Alejandro González Sanzen doktorego tesia, Los métodos de dibujo en las enseñanzas de Artes Aplicadas: Madrid 1900-1963. Memoria para optar al grado de doctor presentada por Alejandro González Sanz bajo la dirección de Manuel Hernández Bellver. Madrilgo Konplutense Unibertsitatea, Arte Ederretako Fakultatea. Departamento de Didáctica de la Expresión Plástica. Madrid 2005. ISBN 84-669-2710-7 ( http://webs.ucm.es/BUCM/tesis/bba/ucmt28639. pdf ) 3. Laura de la Calle Viain, The Artistic Industries in 20th Century Spain, Generalísimo Franco Fundazioa, Gremioen Fundazioa, Gremioen Fundazio Berria: ekarpenak Espainiako konpainia artistiko baten historiara. En Res Mobilis, Revista Internacional de Investigación en mobiliario y objetos decorativos, vol. 11, núm. 44, 2022. Págs. 210, 216, 235,236..
4. Porcelanas de Bidasoarekin “lan artistikorako” zela zehazten zuen kontratua 1948/2/19an sinatu zen. 5. Marian Álvarez, Maite Jiménez, Amaia Mujika Goñi. Euskal Lozak eta Portzelanak XVIII – XX Mendeak – Lurgintza y Porcelanas Vascas. Siglos XVIII-XX. Euskal Museoa – Bilbao – Museo Vasco. Bilbao, 2009. ISBN 978-84-933868-3-2. 475, 505,507 orr. 933868-3-2. Págs. 475, 505,507.
6. Manuel Beneditori buruz: https://es.wikipedia.org/wiki/Manuel_Benedito eta https://fundacionmanuelbenedito.com/manuel-benedito/ 7. 1958/11/6ko Diario Vasco 8. “Bidasoa: 50 urte” argitalpena portzelana egiten». Madril, 1984. Leg. M 16 2211984. 10., 16., 18. orrialdeak . Gipuzkoako Artxibo Orokorrean, Tolosan, AGG-GAO PB395 zenbakia. 9. “Ezan izan dugun margolaririk onena, eta Europako onenetarikoa, Antonio Mateo izan da”, Ramón Gamón lantegiko arduradunak 1999ko Bertan gehigarrian Diario Vasco-n argitaratutako artikuluan dioenez. 10. Bidasoaldeko Margolariak. – Bidasoako Margolariak. Irungo Udala. Iñaki Moreno Ruiz de Eguinoren testuak eta Gregorio Díaz de Ereño. 29 eta 149 orr.
11. Elias Salaverria Memoriala. Euskal Herriko artearen historian istorioa . J. Javier Fernández Altuna y Maria Pilar eta Maria Pilar Matey Muñoz. Lankidetzan Bilduma. 37 eta 55 orr.
12. Elias Salaverria Memoriala. Euskal Herriko artearen historian istorioa. J. Javier Fernández Altuna eta Maria Pilar Matey Muñoz. Lankidetzan Bilduma, 61 orr.
13. Irungo Junkal Parrokian 1951/09/06an